Obrazowanie ultrasonograficzne

Pozwala ocenić stan mięśni, więzadeł i powierzchni stawowych. Badanie daje możliwość oceny zmian pourazowych i zapalnych mięśni i więzadeł. Zaletą owych badań jest możliwość odnalezienia niewidocznych na zdjęciach rentgenowskich ciał wolnych. Ultrasonografia umożliwia różnicowanie rozrostu tkanek miękkich w obrębie kończyn z obrzękami, torbielami, krwiakami lub bez uszkodzeń kości, mięśni i ścięgien, także z guzami lub tętniakami.

W diagnostyce chorób reumatologicznych kluczowe znaczenie ma szybkie rozpoznanie choroby i wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby wcześnie zahamować postęp choroby i zmniejszyć ryzyko wystąpienia nieodwracalnych zmian.

Zakres badań USG Narządu Ruchu:

Staw kolanowy

• ocena zachyłków stanu kolanowego (pod kątem ilości płynu);

• ocena błony maziowej pod kątem zapalenia;

• ocena obecności torbieli Bakera jako częstej przyczyny dolegliwości bólowych;

• ocena ciągłości więzadeł pobocznych i krzyżowych oraz więzadła rzepki;

• ocena łąkotek, ich potencjalnych pęknięć i zmian przeciążeniowych;

• ocena fragmentów powierzchni stawowych dostępnych badaniu, ubytków chrząstki stawowej, obecności ciał wolnych w jamie stawowej.

Staw skokowy

• ocena ścięgien mięśni stabilizatorów stawu skokowego;

• ocena aparatu więzadłowego;

• ocena powierzchni kostnych i stawowych;

• ocena stabilności w próbach czynnościowych.

Stawy ręki i stopy.

Umożliwia diagnostykę w rozległych bólach, obrzękach, zapaleniach oraz zaburzeniach czucia. Badanie USG w szczególności pozwala na zdiagnozowanie stanu zapalenia, zlokalizowania i obszaru zasięgu.

Staw łokciowy

• ocena obecności wysięku jako wykładnika stanu zapalnego w stawie;

• diagnostyka zespołów bólowych;

• ocena zmian zwyrodnieniowych i przeciążeniowych (łokieć tenisisty);

• ocena zmian pourazowych – naderwania lub zerwania więzadeł, obecności ciał wolnych w jamie stawowej;

• ocena powierzchni stawowych dostępnych badaniu.

Staw barkowy

• ocena obecności płynu w kaletce podbarkowej;

• ocena ciągłości ścięgien stożka rotatorów i więzadeł jako aparatu stabilizującego staw;

• ocena obrąbka stawowego w dostępnych fragmentach;

• ocena ewentualnych konfliktów kostno-ścięgnistych jako częstej przyczyny zespołów bólowych;

• ocena stawu barkowo–obojczykowego – zmian zwyrodnieniowych i przeciążeniowych.

Staw biodrowy

Badanie stawu biodrowego u dorosłych umożliwia ocenę ewentualnej obecności płynu w stawie biodrowym – objaw pomocniczy przy diagnostyce zapalenia stawu. Ponadto możliwa jest ocena zarysów kostnych elementów stawu biodrowego – przede wszystkim kości udowej w zakresie dostępnym badaniu (wykluczenie nierówności i nawarstwień kostnych procesów zapalnych). Należy pamiętać, iż wartość diagnostyczna badania ultrasonograficznego bioder dorosłych jest uzależniona od warunków anatomicznych i nie stanowi metody z wyboru służącej ich ocenie (może być jedyni traktowana jako metoda pomocnicza celem szybkiej oceny dużych patologii stawowych w tej okolicy). Przy chęci wykonania USG stawu biodrowego, niezbędne jest posiadanie zdjęcia rentgenowskiego biodra.

Wskazania do wykonania USG stawów

• zaczerwienienie w obrębie stawu;

• uraz stawu;

• stan zapalny;

• wykrycie zmian w postaci guzów i torbieli stawu w badaniupalpacyjnym;

• przebyta operacja stawu - kontrola pooperacyjna w kierunku wykrycia krwiaków, ropni;

• zdiagnozowanie reumatoidalnego zapalenia stawu.

Zależnie od tego, jaki staw obejmują dolegliwości, lekarz będzie zwracał uwagę na inne części kolejnych stawów.

Przeciwwskazania do wykonania badania USG stawów

Ponieważ ultrasonografia jest bezpieczną, nieinwazyjną metodą badania, która nie ingeruje w funkcjonowanie organizmu, nie ma praktycznie żadnych przeciwwskazań, które uniemożliwiałyby jej zastosowania. Trzeba jednak pamiętać, że badania USG nie można przeprowadzać na skórze z otwartymi ranami i poparzeniami. Dolegliwości bólowe u pacjenta może wywołać przeprowadzenie badania USG w obszarze stawu po urazie.

Jak przygotować się do badania USG stawów?

Przeprowadzenie badania USG stawów nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. W dniu badania trzeba jednak nałożyć wygodne ubranie, które łatwo i szybko będzie można zdjąć, aby lekarz przeprowadził USG. Warto też pamiętać, aby udać się na nie z kompletem wyników wcześniejszych badań, o ile takie były wykonywane.

Przebieg badania USG stawów

W zależności od rodzaju badanego stawu, USG przeprowadza się u pacjenta będącego w pozycji leżącej lub siedzącej. Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie przez lekarza wywiadu z pacjentem dotyczącego jego dolegliwości, czasu ich trwania i intensywności, a także przyjmowanych leków i dotychczas przebytych chorób.

Po uzyskaniu potrzebnych informacji lekarz nałoży na badane miejsce specjalny żel używany do badań ultrasonograficznych, który ma poprawiać przewodzenie fal ultradźwiękowych, a także poślizg głowicy na skórze pacjenta. Osoba wykonująca badanie przyłoży następnie głowicę do skóry i przesuwając ją i dociskając pod różnymi kątami, będzie obserwować na ekranie monitora widok wnętrza stawu.