Echokardiografia

Nieinwazyjna technika diagnostyki obrazowej, oparta na wykorzystaniu zjawisk odbicia wiązki ultradźwięków od struktur serca i dużych naczyń. Obecnie jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce chorób serca, ponieważ pozwala ocenić nie tylko jego strukturę anatomiczną, lecz także czynność mięśnia i zastawek serca. Bezbolesne, bezpieczne badanie wykonywane przez ścianę klatki piersiowej, umożliwiające obrazowanie serca w różnych projekcjach i technikach. Najczęściej wykonywane jest badanie tzw. dwuwymiarowe – 2D (umożliwia pomiary powierzchni i objętości, ocenę kurczliwości mięśnia serca) i dopplerowskie (pozwala ocenić przepływy krwi w obrębie serca).

Jest to badanie, które można wykonać u każdej osoby bez specjalnego przygotowania. U większości badanych obrazy uzyskiwane po przyłożeniu głowicy badającej do klatki piersiowej pozwalają na dokładną ocenę serca. U nielicznych badanych obrazy ze ściany klatki piersiowej są mało czytelne i można rozważyć wtedy wykonanie badania przezprzełykowego.

W naszym Centrum wykonujemy badanie ECHO przez klatkę piersiową techniką jedno- i dwuwymiarową oraz metodą Dopplera, w tym kolorowego.

Diagnostyka echokardiograficzna pozwala m.in.:

• ocenić wymiary i strukturę serca

• wykryć wadę serca i ocenić stopień jej zaawansowania

• ocenić czynność skurczową lewej komory serca (obszary blizny pozawałowej, uogólnione zaburzenia kurczliwości)

• uwidocznić skrzepliny w obrębie serca

• ocenić czynność rozkurczową lewej komory serca

• ocenić czynność prawej komory serca

Wskazaniami do wykonywania badania echo serca są bardzo szerokie i właściwie każdy chory z chorobą sercowo-naczyniową powinien mieć wykonane to badanie. Szczególnie jeżeli ma rozpoznaną:

• chorobę wieńcową

• przebyty zawał serca

• wadę serca

• niewydolność serca

• długotrwałe nadciśnienie tętnicze

• staw po wszczepieniu sztucznych zastawek

• wszczepienie protezy aorty

Gdy ktoś dziedziczy predyspozycje do tego typu problemów – lub jest np. wyczynowym sportowcem – USG serca stanowi też nieoceniony element działań profilaktycznych, pozwalając wykryć ewentualne nieprawidłowości na odpowiednio wczesnym etapie. Wykonuje się je także w ramach przygotowania do zabiegów kardiochirurgicznych oraz w celu oceny ich efektów.

U niektórych chorych badanie należy powtarzać w celu oceny progresji choroby i ewentualnej kwalifikacji do leczenia operacyjnego. Jest to badanie nieinwazyjne, nieszkodliwe dla zdrowia i może być powtarzane wielokrotnie, nawet w krótkich odstępach czasu.

Jak się przygotować do USG serca

Klasyczna, przezklatkowa ultrasonokardiografia nie wymaga żadnych wcześniejszych przygotowań. Ubiór powinien tylko uwzględniać konieczność odsłonięcia klatki piersiowej, sukienka może więc okazać się niezbyt praktycznym rozwiązaniem. Gdy zaś wiadomo, że echo serca będzie miało charakter obciążeniowy, warto włożyć strój i buty, w których wygodnie będzie korzystać z bieżni bądź roweru stacjonarnego. Lepiej też nie spożywać bezpośrednio przed badaniem obfitych, ciężkostrawnych posiłków, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia nudności lub kolki pod wpływem wysiłku fizycznego bądź leków zwiększających aktywność serca.

Jak przebiega USG serca

Lekarz przeprowadza z pacjentem krótki wywiad, m.in. na temat wskazań do badania czy w ogóle dotychczasowych problemów z sercem. Następnie osoba badana proszona jest o rozebranie się od pasa w górę (zdjąć trzeba również biustonosz), ułożenie się na plecach lub lewym boku i uniesienie lewej dłoni za głowę. Specjalista smaruje głowicę ultrasonografu żelem zwiększającym poślizg i ułatwiającym przenikanie ultradźwięków. Żel ten może być chłodny, głowicę niekiedy trzeba mocniej docisnąć do skóry, a przez 15-20 minut trwania USG serca nie należy zanadto się ruszać – ale to właściwie jedyne źródła ewentualnego dyskomfortu, bo sama procedura nie jest bolesna.

Echo serca Doppler przebiega identycznie.

W echokardiografii wysiłkowej pacjentowi zakłada się natomiast elektrody do przeprowadzanego jednocześnie pomiaru aktywności elektrycznej serca (EKG). Po wykonaniu standardowego badania ma miejsce kolejne, w międzyczasie zaś pacjent albo korzysta z roweru stacjonarnego bądź bieżni. Całość badania z obciążeniem trwa zwykle od pół godziny do godziny.

Echokardiografia, podobnie jak USG Doppler serca, nie ma skutków ubocznych, a po zakończeniu badania (i wytarciu resztek żelu ze skóry) można podjąć codzienne czynności.